FİLOLOGİYAMIZIN MAHİRƏ XANIMI və ya AZƏRBAYCAN ELMİ-BƏDİİ DÜŞÜNCƏSİNİN FENOMENİ

Azərbaycan ədəbi-bədii-elmi mühitində öz yeri, öz mövqeyi, öz dəsti-xətti olan bir elm xadiminin, elm təşkilatçısının, təhsil sahəsində böyük xidmətləri olan, bədii əsərləri, şeirləri ilə çoxsaylı oxucuların dərin rəğbətini qazanmış bir insanın – Mahirə Nağı qızı Hüseynovanın 65 yaşı tamam olur.

Mahirə xanımı da, mahirəxanımsevərləri də ürəkdən təbrik edirəm!

Etiraf edim ki, bu yazıya başlıq seçəndə çətinlik çəkdim. Başlıq şərh olunacaq fikri, haqqında söz deyiləcək insanın fəaliyyətini yığcam və eyni zamanda əhatəli şəkildə əks etdirməlidir. Mahirə xanım böyük təcrübəyə malik təhsil işçisi, pedaqoq, müəllim, professor, filologiyanın bir-birindən fərqli müxtəlif sahələrinə aid çoxsaylı elmi əsərlərin müəllifi kimi tanınan tədqiqatçı-alim, yazıçı- publisist, şeirlərinə mahnılar bəstələnmiş şairə, elm və təhsil təşkilatçısıdır.

Bunların hamısını bir başlıqda vermək, bir başlıqla əhatə etmək qeyri-mümkündür. Mahirə xanımın çoxaspektli geniş fəaliyyəti başlığa sığmırdı…

İnternet resurslarında Mahirə xanım haqqında çox qısa və ümumi məlumatlara rast gəlmək olur:

Mahirə Nağı qızı (Nağıyeva) Hüseynova – filoloq-alim, filologiya elmləri doktoru, professor, Prezident təqaüdçüsü, tanınmış şairə.

2009-cu ildən ADPU-nun filologiya fakültəsinin Müasir Azərbaycan dili kafedrasında müxtəlif vəzifələrdə çalışıb, sonralar həmin kafedranın müdiri (2015–2018), Filologiya fakültəsinin dekanı (2018–2021 ), Beynəlxalq Əlaqələr üzrə prorektor (2021-ci ilin aprelindən) vəzifələrinə qədər pillə-pillə yüksəlib. 2024-cü ildən Milli Məclis yanında Toponimiya Komissiyasının üzvüdür. Uzun müddətdir ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasında Filologiya Elmləri və Pedaqogika üzrə Ekspert Şurasının sədridir.

2012- ci il Mahirə xanımın həyatında çox unudulmaz, əlamətdar bir il olmuşdur. Həmin il Mahirə xanım çoxillik əməyinin məhsulu olan “Həsən Mirzəyevin yaradıcılığında filologiya məsələləri” adlı dissertasiyasını uğurla müdafiə etmiş, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır.

Professor Həsən Mirzəyev çox görkəmli Azərbaycan dilçisi, ictimai xadim kimi Mahirə xanımın həyatında, elmi yaradıcılığında dərin iz buraxmış insanlardandır. Həsən Mirzəyev çoxşaxəli filoloji dünyagörüşə və yaradıcılıq diapazonuna malik bir alim idi. Və həm də Həsən Mirzəyev xalqını,Vətənini, yaşadığı torpağı dərin məhəbbətlə sevən bir insan idi. Onun Azərbaycan dilində feil nitq hissəsi ilə bağlı tədqiqatları dilçi-alimlərimizin stolüstü kitabı sayılır. Feil nitq hissəsini tədqiqat obyekti seçməsi də təsadüfi deyildi. Feil nitq hissəsi sırf milli sözlərdən ibarət sözlər qrupudur. Dilimizdə alınma feillər yoxdur. Həsən müəllim həmişə bunu xüsusi olaraq vurğulayardı. O, folklora, aşıq yaradıcılığına, onomastikaya aid də bir çox örnək tədqqiqatların müəllifidir. Professor Həsən Mirzəyevlə Mahirə xanımın yaradıcılıqlarında oxşar cəhətlər çoxdur: mövzu genişliyi, filoloji düşüncə tərzi, elmi şərh və faktlara, toplanmış materiala həssas münasibət. Və Mahirə xanımın dissertasiya mövzusu kimi “Həsən Mirzəyevin yaradıcılığında filologiya məsələləri” mövzusunu seçməsi də təsadüfi deyildi. Mahirə xanımın bir dilçi-alim, geniş profilli filoloq kimi yetişməsində Həsən Mirzəyevim xidmətləri böyükdür və mənə elə gəlir ki, Həsən müəllim Mahirə xanımı öz ideyalarının, yarımçıq qalmış işlərinin davamçısı kimi görürdü. Düşünürəm ki, Mahirə xanım professor Həsən Mirzəyevin ümidlərini doğrulda bilib və indinin özündə də geniş elmi-bədii- pedaqoji-təşkilati fəaliyyəti ilə yanaşı, eyni zamanda Həsən Mirzəyev irsinin də ən layiqli davamçılarından hesab olunur.

Şagird, tələbə öz elmi, dünyagörüşü, yaradıcı fəaliyyəti ilə müəllimindən öndə, irəlidə olmalıdır. Bu, dialektik inkişafın, təkamülün, zamanın tələbidir. Cəmiyyət irəliyə, yeniliyə, inkişafa doğru istiqamətlənib. Bu mənada Mahirə xanım Həsən müəllimin elmi irsinə həssas yanaşır, onun ideyalarını ləyaqətlə inkişaf etdirir, daha yüksək pilləyə qaldırır.

Professor Həsən Mirzəyev “kohnə kişilərə” xas ağayana, mərd, xeyirxah, sözünü deyən, vədinə əməl edən bir şəxsiyyət idi.

O, nitqində “mənə elə gəlir ki”, “səhv etmirəmsə”, “fikrimcə” kimi ifadələri işlətməyi sevmirdi, fikri qəti və inandırıcı idi.

KİÇİK BİR XATİRƏ. Mən elmlər doktorluğu dissertasiyamı 90-cı illərin əvvəlində Leninqradda (indiki Sankt-Peterburq) dünyaşöhrətli alim R.Q. Piotrovskinin rəhbərliyi altında müdafiə etməyi planlaşdırmışdım. SSRİ-nin süqutundan sonra Azərbaycanda AAK təşkil olundu və Azərbaycanda müdafiə etməli oldum. Doktorluq işim aparıcı müəssisə kimi Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutuna göndərilmişdi. Rektorun dərkənarından sonra dissertasiya işimi filologiya fakültəsinin dekanına təqdim etdim. Müdafiəyə az qalmış məlum oldu ki, dekanlıq mənim işimin müzakirəsini “unudub”. Əlbəttə, xoşagələn hal deyildi. Mən dissertasiyamı götürüb Akademiyaya qayıtmaq istəyəndə rəhmətlik Həsən Mirzəyevlə qarşılaşdım. Məni çox mehriban qarşıladı, xoş sözlərlə salamladı. Məsələdən xəbər tutan kimi çox əsəbiləşdi. Məni kafedrasına apardı. Dedi ki, heç narahat olmayın. Sizin işin müzakirəsini özüm keçirəcəyəm və Siz nəzərdə tutulmuş vaxtda müdafiə edəcəksiniz. Dedi və elədi. Alimliyi hamı tərəfindən etiraf olunurdu, insanlığının, qayğıkeşliyinin də şəxsən şahidi oldum.

Mahirə xanım 2017–ci ildə “XIX-XX əsr Qərbi Azərbaycan aşıq və el şairlərinin yaradıcılığının dil və üslub xüsusiyyətləri (Dərələyəz mahalı üzrə)” mövzusunda doktorluq dissertasiyanı da AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda uğurla müdafiə etmiş və filologiya üzrə elmlər doktoru elmi dərəcəsini almışdır. Həmin tədqiqat Mahirə xanımın dilçilik, ədəbiyyatşünaslıq və folklorşünaslıq sahəsində çoxillik araşdırmalarının sintezini özündə əks etdirir və elmi ictimaiyyət tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır.

Mahirə xanım bir çox Beynəlxalq(Almaniya, Danimarka, Rumıniya, Türkiyə, Özbəkistan, Qırğızstan, Qazaxıstan, Tatarıstan və s.) və Respublika seminar, simpozium və konfranslarında Azərbaycan elmini ləyaqətlə təmsil etmiş, Azərbaycan elminin nüfuzunu yüksəltməyə nail olmuşdur:

• III Beynəlxalq Türk Dünyası Araşdırmaları Simpoziumu;

• Gənc Tədqiqatçıların IV Beynəlxalq Elmi Konfransı;

• Doktorantların və Gənc Tədqiqatçıların XVI Respublika Elmi Konfransı;

• 13-cü Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimlər Kongresi;

• Bakı Slavyan Universiteti – VI Beynəlxalq Elmi Konfrans;

• Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti – “I Türkoloji Qurultayın Türk xalqlarının mədəni-mənəvi birliyinin yaradılmasında rolu” Respublika elmi-praktik konfransı;

• AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu – Müasir Dilçiliyin Aktual Problemləri. Beynəlxalq Elmi Konfrans;

• Tatarıstan Respublikası, Kazan Federal Universiteti. Beynəlxalq Türkoloji Elmi Konfransı;

• Ümummilli lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş Azərbaycan Müəllimlərinin XVI Qurultayı;

• 2024-cü ildə Qərbi Azərbaycan İcmasının təşkil etdiyi “Qayıdış hüququ: Ermənistandan zorla çıxarılmış azərbaycanlılar üçün ədalətin təmin edilməsi” adlı II Beynəlxalq konfrans;

• Türkiyənin Kahramanmaraş şəhərində Atatürk Mədəniyyət, Dil və Tarix Yüksək Qurumunun rəhbərliyi ilə yazılışının 950-ci ildönümündə Beynəlxalq “Divanu Lugat’t-Türk” Simpoziumu;

• Türkiyənin Malatya şəhərinin Ərəbgir ilçəsində IV Beynəlxalq Oğuzlar Simpoziumu;

• Özbəkistanın Cizzak Dövlət Pedaqoji Universitetinin 50 illiyi ilə bağlı “Təhsilin inkişafı strategiyası dəyərlərə əsaslanan tərəqqidır” adlı elmi-praktik konfrans;

• AMEA-da keçirilən “Divanü lüğat-it-türk”- 950″ mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans;

• Türkiyənin Ankara şəhərində keçirilən “Qərbi Azərbaycana qayıdış insan hüquqlarının aliliyinin mühüm şərti kimi” mövzusunda Beynəlxalq Konfrans;

Seçilmiş əsərləri(məqalə və tezislər):

1. “Сравнительное исследование причастия в тюрксkих языках (на основе исследований профессора Г. Мирзоева)”. Хабаршы, Вестник филология сериясы, Серия филологическая, Алматы, 2010, № 1–2.

2. “Об исследованиях проф. Гасана Мирзоева, посвященных категории переходности и непереходности глагола”. Известия Таврического национального Университета им. В. И. Вернадского. Научный журнал Серия Филология. Симферополь, 2010 Том 23 (62), № 3.

3. “Лингвистические исследования Гасана Мирзоева и их значение для современной тюркологии”. Материалы III Международной научной конференции. Нальчик, 17ноября 2010 г.

4. “Фонологические повторы на языке ашугов народных поэтов Азербайджана в XIX–XX веках (по округу Даралаяз)”. Московский Государственный Лингвистический Университет. Вестник. МГЛУ. Москва 2014. № 3 (661).

5. “Стилистическая форма выражения диалектизмов в творчестве Азербайджанских ашугов и народных поэтов XIX–XX веков (по материалам Даралаяз)”. Научные исследования в сфере гуманитарных наук: открытия XXI века Пятигорск, 2015

6. “Literární prostředí ašyghů a lidových basníků Ázerbájdžánu XIX – XX století: zdroje myšlenek a poetická inika prožitých lidem tragedií”. Charles University Prague, ACSC, bulletin. Çeletna 20, Post index 11000, Praha 1.

7. “Поэтическая позиция и информационные возможности зоонимов”. Московский Государственный Лингвистический Университет. Вестник. МГЛУ. Москва 2015 г.

8. “Azerbaycan ozan el şairlerinin eserlerinde hidronimlerin üslubi, sanatsal, ahlaki açıdan özellikleri”. Adıyaman Universiteti, 17 sayı, İstanbul 2015.

9. “XIX-XX centuries, language and style features of the ashik and folk poets creativity – according to Daralayaz region of the Western Azerbaijan”. Journal Papers on language and literature. Vol.23. No:4. 2016. USA Southern Illinois University.

10. On the origin of the names of some Azerbaijani dishes and drinks. British Journal for Social and Economic Research. Volume 3, Issue 2, April 2018

11. Çağdaş türk ləhcələrində yemək adları. Tatarıstan Respublikası, Kazan Federal Universiteti. 26 aprel 2018-ci il

12. Language contacts of azerbaijani and kazakh turkic languages (on the basis of azerbaijanian dialectologist, academician Mammadaga Shiraliyev’s creative works) Qazaxstan, Nur-Sultan, dekabr 2019-cu il

13. Bashkir mythological meetings in the study of F.G.Khisamitdinova. Başqırdıstan, Ufa, yanvar 2020-ci il

14. İntegration of equestrian terms into dialects of Turkic languages Turkic Studies Journal. – Qazaxıstan, . – № 3, oktyabr, 2020

15. Bashkir mythological meetings in the study of F. G. Khisamitdinova. Международная научная конференция “Диалектология. Этнолингвис-тика. Этимология. Мифология”, Уфа, 2–5, 2022.

16. Mahmud Kaşğarinin “Divan”ında əksini tapan bəzi leksik vahidlərin müasir Azərbaycan və Özbək dillərində paralellərin müqayisəli təhlili. “Таглимда филологиянм ривожлантмришнинг глобал масалаларь” Özbəkistan, 7 may 2022.

17. İndiki Ermənistanda Azərbaycan mənşəli paleotoponimlərdə baş vermiş fonetik hadisələrin linqvistik xüsusiyyətləri. Almatı, Qazaxstan, 2023.

Bu göstərilənlərdən başqa 70-dən artıq elmi məqalənin müəllifidir.

Redaktoru və redaksiya heyəti üzvü olduğu jurnallar:

• Euroasia Journal of Social Sciences & Humanities jurnalında redaksiya heyətinin üzvü;

• 2020-ci ildən “Linqvistika problemləri” Beynəlxalq Elmi jurnalının təsisçisi və baş redaktoru;

• “Azərbaycan dili və ədəbiyyatın tədrisi” jurnalının redaksiya şurasının üzvü;

• BDU-nun nəşr etdirdiyi “Türk filologiyası” jurnalının redaksiya heyətinin üzvü;

• “Elmi iş” jurnalının redaktoru;

• “Mahmud Kaşğarlı” jurnalının təsisçisi və baş redaktoru;

• 2014-cü ildən “Filologiya və pedaqogika: elmi araşdırmalar” Beynəlxalq Elmi jurnalının təsisçisi və baş redaktoru;

• Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Üniversitetinin “Gənc Müəllimlər” qəzetinin redaksiya heyətinin üzvü;

• Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Üniversitetinin nəzdində yaradılan “İz” jurnalının baş redaktoru;

• Cizzak Dövlət Pedaqoji Universiteti və Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Üniversitetinin birlikdə əməkdaşlığı ilə hazırlanan “Ədəbi Əlaqələr Yaradıcılıq Prosesinin Güzgüsü” adlı antologiya vəsaitinin baş redaktoru;

Elmi əsərləri (kitablar):

1. Ulu öndərimizin natiqlik məharəti. Bakı: “Avropa” nəşriyyatı, 2009

2. Ulu öndərimizin natiqlik məharəti xalqımızın ən böyük sərvətidir. Bakı: “Avropa” nəşriyyatı, 2011

3. Missiya. Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2019

4. Baxış bucağı: Heydər Əliyev və strateji azərbaycançılıq, Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2023,

5. Heydər Əliyev və Azərbaycan dilinin inkişaf strategiyası, Bakı, “Elm” nəşriyyatı, 2023,

6. Dərdi dərin Həsən Mirzə. Bakı: “Vətən” nəşriyyatı, 2013

7. Azərbaycan poeziyasında “Dağ” obrazı. Bakı: “Vətən” nəşriyyatı, 2013

8. Ədəbiyyatşünaslığa xidmət əzmi ilə. Bakı: Elm və təhsil” nəşriyyatı, 2013

9. Həsən Mirzəyev və Azərbaycan dilində fel (seçmə fənn), (proqram). Bakı: ADPU-nun mətbəəsi, 2014

10. Həsən Mirzəyəvin yaradıcılığnda filologiya məsələləri (metodik vəsait). Bakı: “Vətən” nəşriyyatı, 2014

11. Muxtar Hüseynzadə və Azərbaycan dilinin morfologiyası(seçmə fənn), (proqram). Bakı: ADPU-nun mətbəəsi, 2014

12. Əbdüləzəl Dəmirçizadə və Azərbaycan dilinin fonetikası(seçmə fənn), (proqram). Bakı: ADPU-nun mətbəəsi, 2014

13. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində “Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi” ixtisası üzrə yenidənhazırlanma təhsili üçün (proqram). Bakı: ADPU-nun mətbəəsi, 2016

14. XIX–XX əsrlər Azərbaycan aşıq və el şairlərinin yaradıcılığında onomastik vahidlərin linqvopoetikası (Dərələyəz mahalı üzrə). ADPU-nun nəşriyyatı, 2015

15. Müasir Azərbaycan dili: Aşıq və el şairlərinin yaradıcılığında dialektizmlərin öyrədilməsinə dair (Dərələyəz mahalı üzrə), (metodik vəsait). Bakı: “Vətən” nəşriyyatı, 2015

16. Müasir Azərbaycan dili: Punktuasiya məsələləri (dərs vəsaiti). Bakı: Afpoliqraf mətbəəsi, 2017

17. Aşıq və el şairlərinin poetikası. Bakı: 2017

18. Üslubi morfologiya. ADPU-nun mətbəəsi. Bakı: 2018

19. Müasir Azərbaycan dili: Aşıq və el şairlərinin yaradıcılığının dil, üslub xüsusiyyətləri. (Dərələyəz mahalı üzrə) Bakı: 2018

20. XIX–XX əsrlər Azərbaycan aşıq və el şairlərinin əsərlərinin linqvistik təhlili (dərs vəsaiti). Bakı: “Avropa” nəşriyyatı, 2018

21. Azərbaycan dilinin yemək və içki adlarının tarixi-etimoloji lüğəti. Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2018

22. Dilin elmi və estetik problemləri. Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2019

23. Azərbaycan dilçiliyində ümumtürk dillərinin dialekt və şivələrinin müqayisəli aspektdə tədqiqi məsələləri. Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2019

24. Ozan və halk şairlərinin poetikası. Ankara, 2020

25. Ümumtürk dilləri dialekt və şivələrinin qarşılıqlı inteqrasiyası. Bakı, 2020

26. Yanından keçmə dağların… Bakı, 2021

27. Türk Ocakları Derneği Bursa Şubesi. – Bursa, 2022, Biblioqrafiya, Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2022

28. Sözün və əməlin yaratdığı tarix, Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2022

29. Mahmud Kaşğarinin “Divani-lüğət – it-türk” əsərinin qrammatik xüsusiyyətləri., Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2022,

30. Bir təfəkkür tərzinə fərqli baxışlar. Mahirə Hüseynova: Alim və şair ömrünün detalları, Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2022

31. Qərbi Azərbaycan paleotoponimlərinin linqvistik etimoloji təhlili, Bakı: ADPU-nun nəşriyyatı, 2023

32. Durğu işarələrindən istifadənin xüsusi halları, Bakı, “Elm və təhsil”, 2023.

Qeyd etmək lazımdır ki, türk dünyasının tanınmış alimi və şairi olan Mahirə xanımın Türkiyə və Qazaxıstanda kitablarının təqdimatı keçirilib.

Bu siyahı şəklində sadalanan əsərlərin hər biri haqqında saatlarla danışmaq, təhlil etmək olardı. Bu, ayrıca bir tədqiqatın mövzusu ola bilər. Əsərlərin siyahısı müəllifin elmi dünyagörüşünü, elmi və bədii təfəkkürünün miqyasını, sanbalını öyrənmək baxımından önəmlidir. Bəzən faktlar daha çox şey deyir.

Bədii əsərləri:

1. Mənim anam (şeirlər kitabı). Bakı, “Vətən” nəşriyyatı, 2006.

2. Su at dalımca, ana (şeirlər kitabı). Bakı, “Vətən” nəşriyyatı, 2006

3. Ana sevgisindən doğan nəğmələr. Bakı, “Avropa” nəşriyyatı, 2008

4. Yaşadacaq anam məni (şeirlər kitabı). Bakı, “Qismət” nəşriyyatı, 2009

5. Ana kəndim Xalxalım. Bakı, “Avropa” nəşriyyatı, 2010

6. Ömrün çıraqdır sənin. Bakı, “Avropa” nəşriyyatı, 2010

7. Sözün hikməti (şeirlər kitabı). Bakı, “Vətən” nəşriyyatı, 2012

8. Analı dünyam (şeirlər kitabı). Bakı, “Vətən” nəşriyyatı, 2015

9. Haqqa çağıran səs (şeirlər kitabı). Bakı: “Vətən” nəşriyyatı, 2015

10. Bayatılar. Bakı, “Apostroff” nəşriyyatı, 2015

11. Bayatılar və üç şeir. Bakı, “Apostroff” nəşriyyatı, 2015

12. Ruhuna beşiksə, tanı, Vətəndir. Bakı, Afpoliqraf mətbəəsi, 2017

13. Onun daş nağılı (şeirlər kitabı). Bakı, ADPU, 2020

14. Salam olsun (şeirlər kitabı). Bakı, ADPU, 144 s.

15. Konuşan taşlar (şeirlər kitabı). Ankara: “Berikan” yayınevi, 72 s.

16. Yanından keçmə dağların (şeirlər kitabı). Bakı, ADPU nəşriyyatı, 2021

17. Lövbər adam (Şeirlər kitabı). Bakı, ADPU nəşriyyatı, 2022

18. Anamın kitabı. Bakı, ADPU nəşriyyatı, 2025

19. Mirzəlioğlunun dəftəri. Bakı, ADPU nəşriyyatı, 2025

Mahirə xanım uzun müddətdir ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Filologiya Elmləri və Pedaqogika üzrə Ekspert Komissiyasının sədridir. Çox çətin, eyni zamanda məsul və şərəfli bir vəzifədir. Bu vəzifənin icra etməklə, eyni zamanda tam obyektiv və ədalətli qalmaq daha çətin vəzifə, daha çətin sınaqdır. Amma Mahirə xanım şəxsi keyfiyyətləri, səriştə, bacarıq və erudisiyası ilə bu çətinliyin öhdəsindən gələ bilir.

Rusların bir məsəli var: “Талантам надо помогать, бездарности пробьются сами” – (İstedada (talanta) kömək etmək lazımdır, bacarıqsızlar (qabiliyyətsizlər) özləri yarıb keçərlər).

AAK-ın Ekspert Komissiyasının sədri kimi Mahirə xanım istedadlı insanlara, talanta kömək edir, bacarıqsıza(qabiliyyətsizlərə) isə yarıb keçməyə imkan vermir.

KİÇİK BİR HAŞİYƏ. Ekspert Komissiyasının iclasında mənim elmi məsləhətçisi olduğum doktorantın işi müzakirə olunurdu. Mən onun namizədlik işinin də elmi rəhbəri olmuşdum. Əsasnaməyə görə səsvermə zamanı mən iclas zalını tərk etməli idim. Əslində, doktorantımın kənardan dəstəyə heç ehtiyacı da yox idi.

Səsvermədən əvvəl bir neçə dəqiqəliyə söz istədim. Dedim ki, mən bu gün işi müzakirə olunan doktorantın namizədlik işinin də elmi rəhbəri olmuşam. Çox istedadlı, yüksək elmi göstəricilərə malik tədqiqatçıdır. Hətta, namizədlik işinin müdafiəsi zamanı ona birbaşa elmlər doktoru elmi dərəcəsi verilməsini təklif edənlər də var idi. Bu kiçik çıxışdan sonra dedim ki, indi isə səsvermənin nəticələrinə təsir göstərilməməsi üçün icazə verin iclas zalını tərk edim.

Mahirə xanım özünəməxsus təmkin və ciddiliklə dedi ki, Siz səsvermənin nəticəsinə artıq təsir göstərdiniz. Səsinin tonu sakit və mülayim idi, amma təsiri kifayət qədər idi….

Şeirlərinə bəstələnmiş mahnılar:

HƏR ŞEİR MAHNI OLMUR və ya hər şeirdən mahnı yaranmır. Hər şeir də melodiyaya uyuşmur, mahnıya çevrilmir. Şairlə nəğməkar şairin fərqi də məhz bundadır!

Mahirə xanımın şeirlərinə indiyə kimi 26 mahnı bəsələnmişdir, hələ bundan sonra neçəsi də bəstələnəcək…

Həmin mahnıların bəstəçiləri Sevinc Mansurova, Hacı Nazim, Arif Səlimov, Tahir Mahiroğlu, Ruslan Səfəroğlu, Tahir Əkbər, ifaçıları – adlı-sanlı müğənnilər Brilyant Dadaşova, Lalə Məmmədova, Bəyimxanım Vəliyeva, Mətanət İskəndərli, Səyyad Aydınoğlu, Ümidə Mələk, Gülyanaq Məmmədova, Gülyaz Məmmədova, Eldəniz Məmmədov, Ehtiram Hüseynov, Abgül Mirzəyev, Qurban Abbasov, Cabir Abdullayev, Gülüstan Əliyeva və başqalarıdır.

Mahirə xanımın sözlərinə bəstələnmiş aşıq mahnıları da sevilə-sevilə ifa olunmaqdadır.

Təltif və mükafatları, fəxri adları:

• 2003 – “İlin ən yaxşı müəllimi”;

• 2004 – Azərbaycan Respublikasının “Qabaqcıl təhsil işçisi” döş nişanı;

• 2007 – “Qızıl qələm” Media Mükafatı Laureatı;

• 2018 – “İlin Alimi” Media Mükafatı Laureatı;

• 2020 – Azərbaycan Vətən müharibəsi Veteranları İctimai Birliyi – “Milli Ordu-100” medalı;

• 2021 – “Əməkdar müəllim” fəxri adı;

• 2021 – “Səməd Behrəngi” Beynəlxalq mükafatı;

• 2024–2028-ci illər üzrə – “Turan üçün Birləşmiş Ziyalılar Təşkilatı”-nın BZT Turan Akademiyasının Fəxri Komitə sədri;

• 2024 – Türkiyə Cümhuriyyəti BZT Turan Akademisinin fəxri doktoru diplomu;

• 2024 – Naxçıvan Dövlət Universitetinin fəxri professoru;

• 2024 – Özbəkistan Kokand Universitetinin fəxri diplomu;

• 2024 – “Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923–2023)” yubiley medalı;

• 2024 – Dünya Söz Akademiyasının Rəyasət Heyətinin fəxri akademiki;

• 2024 – Maxpirat adına Turan Elmlər Akademiyasının fəxri akademiki və döş nişanı;

• 2024 – Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının fəxri akademiki və döş nişanı;

• 2024 – Mamun Universitetinin fəxri professoru;

• 2024 – Özbəkistan respublikası Daşkənd İqtisadiyyat vəPpedaqoji universitetinin fəxri professoru;

• 2024 – Özbəkistanın Cizzax Dövlət Pedaqoji Universitetinin fəxri professoru;

• 2025 – “Dədə Ələsgər Ocağı” ictimai birliyinin “Aşıq Ələsgər-200” yubiley medalı;

• 2025 – Dədə Ələsgər Ocağı İctimai Birliyinin fəxri diplomu;

• 2025 – BZT Turan Akademiyasının Türk Dünyası Alim Qadınlar Şurasının sədri;

• 2025 – Xarəzm Təkmilləşdirmə və Pedaqogika İnstitutu və Məharət Mərkəzinin fəxri professoru;

• 2025 – AMEA-nın Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı;

• 2025 – AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Fəxri professoru.

VƏ SONDA :

Yüz illərdi ruhumuzla yol gəlir,

Nakam eşqə başdaşıdı “Kərəmi”.

Qoşulubdu karvanına kədərin,

Yorulmadı, qəm daşıdı “Kərəmi”.

***

Bu dünyanın hikmətini bilən az,

Bu dünyada ağlayan çox, gülən az.

Deyirlər ki, axar, axar, qurumaz,

Başdan-başa göz yaşıdı “Kərəmi”.

Bu yanıqlı misraların da müəllifi Mahirə xanımdır!

Təbrik edirik, Mahirə xanım!.

Cansağlığı, müqəddəs və şərəfli, çoxşaxəli elmi-təşkilati, pedaqoji fəaliyyətinizdə, bədii yaradıcılığınızda uğurlar və yenə uğurlar arzulayırıq!

Yolçu yolda gərək!

Yorulmayasınız!